De twee proberen al sinds vorig jaar aan te tonen dat de testmethode voor epo-gebruik niet deugt. Bakker is de eerste Nederlandse sporter die een beroepszaak aanspant tegen een uitspraak van het CAS. Maar hun strijd is te vergelijken met die van Don Quichote tegen de windmolens. Nadat hun zaak eerst door het CAS werd afgewezen, verwierp ook het Zwitserse Hooggerechtshof het beroep.
Bij mountainbiker Erwin Bakker werd in maart 2005 een te hoog testosterongehalte gemeten tijdens de Ronde van Valladolid. Hij werd door de KNWU vrijgesproken omdat hij kon aantonen dat zijn lichaam zelf te veel testosteron aanmaakte. In juni dat jaar werd Bakker bij een 'out of competion'-controle door de UCI positief getest op epo.
Onbetrouwbaarheid epo-test bewezenDe KNWU schorste Bakker in september 2005 voor twee jaar. De mountainbiker ging tegen die straf in beroep bij het Internationaal Sporttribunaal (CAS). In februari van dit jaar moest Bakker voor een hoorzitting bij het CAS verschijnen voor zowel de testosteron- als de epo-zaak. Daar hoorde Bakker dat hij een levenslange schorsing kreeg opgelegd omdat het CAS de vrijspraak in de testosteronzaak niet accepteerde.
Bakker besloot in beroep te gaan tegen de straf en diende een bezwaarschrift in. In het verleden zijn er al heel wat procedures gevoerd bij het CAS over de onjuistheid van de epo-test. Maar nog nooit was een atleet succesvol. Het CAS stelt bij herhaling dat de epo-test een wetenschappelijk verantwoorde en erkende methode is, maar het is bewezen dat de test onder bepaalde omstandigheden lichaamseigen epo voor lichaamsvreemd epo aanziet.
Met nieuw wetenschappelijk materiaal probeerde Maarten Vrolijk in de zaak-Bakker aan te tonen dat de epo-test niet deugt. Maar zonder succes.
Onbevredigend en onbegrijpelijkHoewel de kansen op succes klein waren - nog nooit werd een vonnis van het CAS door het Tribunaal verworpen - was de uitkomst van het beroep toch erg onbevredigend. "Het Hooggerechtshof maakt zich er wel heel makkelijk vanaf", vindt Mr. Maarten Vrolijk, jurist gespecialiseerd in sportrecht. "Dit is onbegrijpelijk."
Voor Vrolijk blijven er bovendien nog enkele vragen onbeantwoord, zo is het voor hem nog altijd niet duidelijk of de leverancier van de anti-stoffen voor de epo-test wel over de juiste vergunningen beschikt. Volgens de WADA Code mogen testresultaten alleen worden gebruikt als laboratoria voldoen aan alle gestelde eisen." En dat was bij Bakker niet het geval, zegt Vrolijk.
Onrechtmatig verkregen bewijs"In ons geval werd de test uitgevoerd door een Canadees laboratorium. Daar wordt een minder duidelijk standpunt ingenomen door verantwoordelijke toezichthouders", aldus Vrolijk, die zegt dat de leverancier van het testlab niet over de juiste vergunningen beschikt. "Juridisch gezien wijst dit op onrechtmatig verkregen bewijs."
De epo-test ligt al langer onder vuur. Al in 1998 pleitten onderzoekers van het Academisch Ziekenhuis Utrecht in het medisch vakblad The Lancet ervoor om epo van de dopinglijst af te halen. De methode die het middel moet opsporen niet zou werken: personen die 'clean' zijn, komen soms toch als positief uit de test.
Vorig jaar stelde de Belgische triatleet Rutger Beke de betrouwbaarheid van de epo-test met succes aan de kaak. De Belg werd uiteindelijk vrijgesproken van epo-gebruik Deze week bepaalde de rechtbank van Keulen eveneens dat de epo-test gebruikt mag blijven worden. De Keniaanse atleet Bernard Lagat had de zaak aanhangig gemaakt.
Nieuwe onderzoeksresultatenLagat testte in eerste instantie positief op het gebruik van epo, maar de contra-expertise was negatief. In afwachting van de testen werd hij voorlopig geschorst, daardoor liep Lagat onder meer deelname aan het WK in Parijs mis. De winnaar van olympisch zilver op de 800 meter in Athene eiste daarom een schadevergoeding van een half miljoen euro en een verbod op het gebruik van de epo-test. Maar ook hij ving dus bot.
Vrolijk verwacht dat de argumenten die nu werden afgewezen in een andere, latere zaak wél door het CAS of het Hooggerechtshof zullen worden geaccepteerd. "Uit betrouwbare bron heb ik bovendien vernomen dat er binnenkort in een vooraanstaand medisch tijdschrift een publicatie verschijnt met nieuwe onderzoeksresultaten die de betrouwbaarheid van de epo-test ernstig zullen ondermijnen."
Natascha Neef© 2006 Planet Internethttp://www.planet.nl/planet/show/id=69156/contentid=758444/sc=7b9506
Hoewel diverse sporters er anders over denken, zien het Internationaal Sporttribunaal (CAS) en het Zwitserse Hooggerechtshof geen redenen om de betrouwbaarheid van de epo-test in twijfel te trekken. Dit tot grote teleurstelling van mountainbiker Erwin Bakker en zijn raadsman Maarten Vrolijk.
