Door DANNY VAN DEN BROEK M - De sport leek verdwenen, maar is weer helemaal terug. De beloning kwam van het IOC dat het fietscrossen onlangs olympisch maakte. Gisteren startte het seizoen in Wijchen. Met een schuin oog naar Peking 2006. Met een doffe klap valt het starthek deze zonnige zondagmiddag voor de zoveelste keer naar voren. Kleine opdondertjes met grote valhelmen laten zich op hun crossfietsjes naar beneden vallen, scheuren zonder angst pal naast elkaar door de eerste bocht, maar vallen halverwege de zesde heuvel bijna stil.
Ach gut. Dat fietscrossen. Echt iets voor kinderen. Op het circuit De Springbult in Wijchen slaakt Bas de Bever een diepe zucht. De 35-jarige bondscoach van de fietscrossers kent de vooroordelen over zijn sport al eeuwen. "Ik verdedig me helemaal suf. Op de standaardvragen geef ik mijn hele leven al de standaardantwoorden." Mooie man, die De Bever. Na tien nationale, tien Europese en vijf wereldtitels bij het fietscrossen maakte hij de overstap naar het downhill racen op een mountainbike. In 1995 werd hij zomaar vijfde op Mount Snow in het Amerikaanse Vermont en vond hij onderdak bij het mountainbiketeam van Batavus. "Dat werd later BeOne. Een groot merk in een grote sport. In Nederland totaal onbekend, maar bepaalde wedstrijden in Europa beginnen we met 1200 deelnemers voordat de echte finales in zicht komen. BeOne is ook een professionele ploeg. Achttien renners, tien man personeel. Er gaat enorm veel geld in om. De echte toppers verdienen net zoveel als de topschaatsers in Nederland."Als subtopper kan De Bever gemakkelijk leven van zijn sport, maar langzaamaan komt het eind in zicht. "Ik ben de oudste in het downhill wereldje. Normaal zit ik in de top-tien van het wereldbekerklassement. Maar het afgelopen seizoen heb ik nauwelijks uitslagen gereden. Ik bekijk het nu van jaar tot jaar. Mijn interesses liggen breed. Ik zou bij wijze van spreken een sushi-bar kunnen beginnen, maar toen de KNWU me vorig jaar vroeg om bondscoach van de fietscrossers te worden vond ik dat ook leuk."Bas de Bever vervult zijn nieuwe rol naast Ton Kolvoort, die ook nog steeds bondscoach is. "We hebben dertien rijders in het nationale team. Ze zijn tussen de 17 en 27 jaar. Daarom vind ik het prettig dat Bas erbij gekomen is. Een jonge sport heeft ook jonge coaches nodig. En Bas is ook nog eens een oud-wereldkampioen", zegt 57-jarige Kolvoort. Zijn ietwat raspende stem verraadt een levenlang schreeuwen van commando's op een kazerneterrein. "Veertig jaar kapitein geweest in het leger. Vorig jaar ging ik er uit. Dat was toch even wennen."Drie jaar geleden werd hij benaderd om bondscoach te worden. En elk jaar merkt hij dat de sport groter wordt. "Het fietscrossen beweegt zich allng niet meer in een klein wereldje. We hebben nu 1100 licentiehouders. En met Peking in zicht worden er dat steeds meer. Er komt geld beschikbaar van NOCNSF. Dat is nu nog 50.000 euro. Maar dat wordt straks zeker verdubbeld." Twee bussen heeft de nationale ploeg tot haar beschikking. "Daar rijden we alle Europese wedstrijden mee af. Vliegen is te duur." Maar voor de WK van vorig jaar ging het toch richting Schiphol. In Australië werd duidelijk dat Nederland bij de mondiale top zit. "Robert de Wilde pakte het brons bij de elite, Sander Bisseling werd derde bij de junioren en Willy Kanis tweede bij de vrouwen. Het landenklassement wonnen we zelfs", laat Kolvoort trots weten. De Wilde rijdt deze zondag niet in Wijchen. Hij is voor een profavontuur vertrokken naar Amerika. De bakermat van het fietscross. "De Amerikanen hebben vreselijk hun best gedaan om de sport een olympische status te bezorgen", weet Kolvoort. "Maar ook Hein Verbrugge (het Nederlandse IOC-lid, red) is erin gesprongen. De sport hoort ook op de Spelen. Het is snel, flitsend. Andere takken van het wielrennen zullen moeten wijken. Zoals de puntenkoers op de baan."Twee medaillewinnaars van Perth, Sander Bisseling en Willy Kanis, rijden vandaag wel in Wijchen. De laatste wint haar wedstrijden met overmacht. Al vijf jaar is ze de nummer één van Nederland. Vorig seizoen eindigde ze als eerste van het wereldklassement. Tijd voor een Amerikaans profavontuur? "Dat zou ik wel willen", zegt de negentienjarige inwoonster van Kampen. "Maar da's alleen voor mannen weggelegd. Al moet je het voor hun niet overdrijven. Maak je het als fietscrosser in Amerika, kun je er van leven. Meer niet." En dat kan ze in Nederland ook wel. "Mijn sponsors betalen mijn spullen. Ook mijn fiets. En ik heb de A-status van NOCNSF." Als ze haar studie Sport en Beweging in Zwolle heeft afgerond, wil ze zich helemaal op het fietsen storten. Peking gloort. "Het is jammer dat ik niet in Athene kan starten. Nu ben ik echt top. Over vier jaar moet ik dat maar afwachten." Maar ze kan tegen die tijd ook als baanrensters naar de Spelen. "Vorig seizoen heb ik twee wereldbekers gereden in Mexico en Moskou. Twee keer tweede geworden. Op keirin en achtervolging. Maar het liefst ga ik als fietscrosser. Flitsende sport, man. Mooier om te zien dan de Tour de France. Daar gebeurt alleen iets als ze vallen en bij de finish. De rest is saai."Heeft Kanis de mondiale top al bereikt, voor Bisseling begint het echte avontuur eigenlijk pas dit seizoen. De jongeling van Wycross uit Wijchen heeft in de zestienjarige Edgar een even talentvolle broer, maar Sander is achttien geworden en mag daarom uitkomen in de eliteklasse, de enige categorie die we straks op de Olympische Spelen van Peking te zien krijgen. "Dit jaar moet ik aanpikken bij de grote jongens. En als dat lukt naar Amerika", klinkt het zelfbewust. Veertien uur per week trainen ze voor hun sport. De zelfbetaalde fietsen van 2,500 euro gaan elke avond veilig achter slot en grendel. Soms hebben ze het al over Peking. Maar nog niet te vaak. "Dat gaat pas echt leven als de Spelen in Athene voorbij zijn", weet Sander. "Tegen die tijd ben ik 23. De toppers van nu zijn 26, 27. Het zou net moeten kunnen."Deze middag rekent hij in elk geval af met zijn 35-jarige bondscoach. Om zijn pupillen van zeer nabij aan het werk te zien, rijdt De Bever mee in Wijchen. In de finale dreigt hij te gaan winnen, maar passeert Sander hem in de lucht na een enorme sprong. Hangend boven de grond stampt De Bever vertwijfeld op de pedalen. "Dat had niet zoveel zin", zegt Bisseling die de overwinningspremie van acht euro heeft geïncasseerd. "Ach", grijnst De Bever. "Je moet toch wat."Op heuphoogte passeren de finalisten bij de vijf- en zes-jarigen. "Daar gaat de basis van alle fietsdisciplines binnen de KNWU", wijst De Bever. "Dat moet je blijven koesteren." Kolvoort vult aan. "Sven Nys en Corine Dorland zijn begonnen als fietscrossers."En zijn blik zegt: 'Nou jij weer'.
