- Wat is dat eigenlijk, rolweerstand?
- Is het belangrijk bij het mountainbiken?
- Wat is er allemaal van invloed op de rolweerstand?
- Kun je het meten? Zo ja: hoe? En wat meet je dan wel en niet?
- etc etc
- Verlies door vervorming van de band
- Verlies door vervorming van de ondergrond
- Verlies door omzetting van horizontale beweging in verticale beweging, en vervolgens uitdempen van de verticale beweging.
Je kunt rolweerstand in op verschillende manieren uitdrukken: als een vermogen, dus een hoeveelheid energieverlies per tijdseenheid, in Watt. Dat vermogen neemt in de praktijk vaak ongeveer net zoveel toe of af als de snelheid (dit is een benadering en geldt niet altijd en overal!). Daarom kun je het ook uitdrukken als een kracht, die onafhankelijk is van de snelheid, dan is de eenheid Newton. Of je drukt het uit in een constante zonder eenheid, de rolweerstandscoefficient (Crr). Daarvoor deel je de kracht door de (zwaarte)kracht die op het contact tussen wiel en grond drukt. Die Crr klinkt wat abstract maar je kunt 'm wat concreter maken door 'm te vergelijken met een helling. Een Crr van 0.01 geeft je dezelfde weerstand als een helling van 1%, en het vermogen dat je ertegenin moet trappen hangt meestal op dezelfde manier af van je snelheid en gewicht.
Het tweede punt: is het belangrijk? Ik zou zeggen, als je het belangrijk vind om ofwel even hard te trappen en sneller te gaan, of minder hard te trappen en even snel te gaan dan is het belangrijk. Er zijn natuurlijk ook andere factoren van belang, maar rolweerstand is een flink deel van de weerstand die je bij het mountainbiken moet overwinnen. Heb je wel eens op een houten wielerbaan gefietst? Stel je voor dat je favoriete rondje beplaat zou worden met dat spul, en je krijgt een fiets met kneiterharde slicks. Je zou de tijd van je PR kunnen evenaren zonder noemenswaardige inspanning. Dat verschil is allemaal rolweerstand.
Het derde punt: Wat is er van invloed op de rolweerstand? Nu wordt het wat complexer. In ieder geval de volgende zaken :
- De materialen die in de band zijn gebruikt voor karkas en rubber
- De maten van de band (wielomtrek en breedte)
- De hoogte en vorm van de noppen van de band
- De hardheid van de ondergrond
- De elasticiteit van de ondergrond
- De ruwheid van de ondergrond
- Hoeveel vervormt de band tijdens het rijden?
- Hoeveel energie raak je kwijt om de band een bepaalde hoeveelheid te vervormen?
- Hoeveel vervormt de ondergrond tijdens het rijden?
- Hoeveel energie raak je kwijt om de ondergrond een bepaalde hoeveelheid te vervormen?
- Hoeveel beweegt het contactpunt op en neer ten opzichte van de globale richting van de fiets?
- Hoeveel energie gaat er door die op en neer beweging verloren in andere objecten dan de band en de ondergrond?
Voordat deze startpost alleen al meerdere dagen in beslag gaat nemen om te lezen stop ik nu even. Ik nodig iedereen uit om bovenstaande definities en lijstjes aan te scherpen en aan te vullen. Ik ben weliswaar experimenteel natuurkundige van opleiding en beroep maar rolweerstand is niet mijn dagelijks werk en ik hou me al helemaal niet bezig met het ontwerpen of testen van banden behalve door wat in het rond te fietsen zoals iedereen. Ik wil me dus niet presenteren als een autoriteit op dit gebied, ik heb het vaak mis en als dat zo is word ik er graag op gewezen.
