Spaakspanning velgen (laten) controleren?

[Joepie de]

Ik ben recentelijk met het achterwiel iets te hard op een oplopend trappetje terecht gekomen. De treden hadden een wat scherpe overgang horizontaal-verticaal. Het resultaat: dubbele snakebite

Ik wil net de binnenband vervangen toen ik er aan dacht om te kijken of de velg nog rond was. Ik heb geen werkbank oid, dus ik heb het volgende gedaan:

De trhu axle door de de kale velg geschoven (wel met geplakt velglint, casette en remschijf erop), de axle met 1 hand vastgepakt en de velg met de andere hand een zet gegeven. Vervolgens de as met beide handen vastgepakt en het wiel laten spinnen.

Ik kan voelen dat er wat op-neer onbalans op zit als ik het wiel voor me houd. Maar betekent dit nu dat het wiel niet helemaal meer rond is? Aan de spaken zelf hoor of voel ik niets vreemds als ik ze betokkel. Vreemd genoeg: op het voorwiel heb ik het ook maar daar heb ik zover als ik weet nooit de velg geraakt.

Velgen zijn af fabriek, jaartje oud en nooit herspannen.

[Dennisvdb]

Als ik een nieuw wiel bouw hou ik qua hoogteslag 0.5mm als max aan. Dit kun je niet zien op de methode die jij beschrijft, dan moet je nauwkeuriger spul hebben.

Fabriekssets willen nog wel eens gering loslopen, komt omdat ze niet zijn ontstressed bij de bouw. Ga eens aan beide zijdes tokkelen aan de spaken, als er ergens een duidelijke verschil in klank is (lagere toon wil zeggen lagere spanning) kun je hier ook al veel mee fixen als noodoplossing. Gelijke spanning is belangrijker dan axiale of radiale verschillen.

[cheeta]

Als ik geen wielrichter bij de hand heb, dan hang ik hem doorgaans gewoon zonder band terug in het frame/vork... Met een inbussleutel, schroevendraaier, ... er langs kun je niet ontdekken of het 0.4 of 0.5mm is, maar je kunt wel een aardig idee krijgen in welke grootorde het zit.

[Joepie de]

Tja mijn methode is niet erg robuust, dat weet ik. Vanwege de duidelijk voelbare op-neer uitslag denk ik dan enig herstel wel goed zou zijn. Ik zit niet op het niveau om zelf de spaken te spannen. Ik breng de velgjes deze winter even langs de LBS voor een check-up.

[Pollekes]

Tja mijn methode is niet erg robuust, dat weet ik. Vanwege de duidelijk voelbare op-neer uitslag denk ik dan enig herstel wel goed zou zijn. Ik zit niet op het niveau om zelf de spaken te spannen. Ik breng de velgjes deze winter even langs de LBS voor een check-up.

Ik leg het nog een keer uit.

Een velg is alleen de buitenste ring van je wiel.
Dat wiel bestaat uit een naaf, spaken en dus die velg.

[ThaSingleTrackMastah]

En een WIEL heeft altijd wel wat onbalans.
Dus zet je wiel in je frame en controleer of de VELG niet slingert of op en neer gaat.
Je kan een tiewrap aan je achtervork maken als aanwijzer.
Die schuif/draai je zo dat het puntje net wel/niet tegen je velg komt, evt tiewrap op de juiste lengte knippen.

Als je er geen goed gevoel bij hebt, of gewoon geld teveel, dan ga je naar een GOEDE handwerker en laat de spaken opnieuw op spanning brengen.
Kies wel een goede, anders raak je van de regen in de drup.

[Joepie de]

Okidoki. Ik zet morgen de WIELEN even terug in het frame en tussen de voorvork voor nog een eigen testje.

[Lars TB]

Zou ook gewoon kunnen dat je door de klap een vlakke plek op de velg hebt...

[One Only]

Zou ook gewoon kunnen dat je door de klap een vlakke plek op de velg hebt...

Inderdaad, en als dat vlakke stukje groot genoeg is zal de spaakspanning op die plek wellicht lager zijn geworden. Het zal dan lastig worden het wiel weer rond te krijgen zonder sommige spaken onevenredig strak te moeten zetten.

Zoals eerder aangegeven, kijk eerst in je frame of het wiel nog rond is en “hoor” of er niet te veel verschil in je spaakspanning is. Bij twijfel even iemand zoeken met een spaakspanningsmeter.

Zoals eerder aangegeven is het beter een mooie gelijke spaakspanning te hebben dan een wiel dat perfect 100% rond en recht is maar waarvan de spaakspanning onevenredig is om het wiel rond en recht te houden. In dat laatste geval is het een kwestie van tijd tot er spaken of nippels stuk gaan.

[baron062]

Voor deukjes heb je dit:



Niet aan te raden bij een hoogwaardige velg trouwens...

[Jan the Man]

Fabriekssets willen nog wel eens gering loslopen, komt omdat ze niet zijn ontstressed bij de bouw.

Klopt, alle fabriekswielen die niet ontstressed zijn lopen na het inrijden in spanning terug. Als ik wielen bouw, en ze op de maximale spanning zet, ontstress ik ze. Dan kan de spanning behoorlijk teruglopen (en zonder opnieuw opspannen dus een slapper wiel zijn). Daarom altijd na het inrijden een eerste servicebeurt (waarbij je dan mag hopen dat de FM de kunde heeft om de wielen opnieuw op de juiste spanning kan zetten).

Ga eens aan beide zijdes tokkelen aan de spaken, als er ergens een duidelijke verschil in klank is (lagere toon wil zeggen lagere spanning) kun je hier ook al veel mee fixen als noodoplossing. Gelijke spanning is belangrijker dan axiale of radiale verschillen.

Bij 90% van de wielen zullen de spaken aan de ene kant meer spanning hebben dan de andere (achterwiel: aandrijfkant, voorwiel: schijfremkant). Alleen bij wielen met asymetrische velgen zal de spanning links en rechts dichter bij elkaar liggen.

Ciao
Jan

[Dennisvdb]

Ik had het dan ook over spanning aan dezelfde kant. Dus disc of non-disc voor de voorzijde, of drive of non-drive voor de achterkant.

[Joepie de]

Ik heb vandaag de wielen terug geplaatst en met tie-wraps gekeken wat de uitslag naar boven is en wat de uit slag zijwaarts is van de velgrand. Ook heb ik kant na kant alle spaken betokkeld.

Ik denk dat ik me toch maar geen zorgen maak. Ik kan nergens een grote afwijking in tokkelgeluid horen. Het klinkt allemaal best als een hoge 'ploink', om zo maar te zeggen.

De uitslag op de velgrand is minimaal. Op 1 plek in het achterwiel is inderdaad een soort vlakheid te zien, maar de uitslag is denk nog binnen de 1 mm. De velgranden zelf zijn niet noemenswaardig beschadigd dus biba en buba hebben de klap op de trap goed opgevangen. Er zit eigenlijk geen horizontale slag in het wiel. Misschien als fabrieksvelg niet eens zo slecht materiaal .
Het zijn trouwens deze: "DT CSW AM 2.7 Straightpull, 28/28 Spokes, 15QR/X12, 584x23C Tubeless-Ready"

Ik neig er nu naar om de bandjes maar terug te doen en volgend jaar weer eens te kijken.

Edit: de onbalans die ik voelde toen ik de as vasthield zou best eens gekomen kunnen zijn door.... het ventielgat. Ik hang de fiets op de bovenbuis in een standaard en als je dan de wielen spint, dan schudt-ie ook.

[Lars TB]

Als je zo inderdaad niets kunt ontdekken, dan zou ik ook gewoon lekker doorrijden. Misschien de komende weken nog even in de gaten houden of er toch niet een spaak los loopt, maar het klinkt nu alsof er weinig aan de hand is.


En inderdaad is die onbalans een goede constatering!

[baron062]

Edit: de onbalans die ik voelde toen ik de as vasthield zou best eens gekomen kunnen zijn door.... het ventielgat. Ik hang de fiets op de bovenbuis in een standaard en als je dan de wielen spint, dan schudt-ie ook.

De onbalans komt niet voort uit onevenwichtige spaakspanning. Een hoogteslag moet al meerdere mm zijn als je dit kan voelen als onbalans.

Ik ken het wiel verder niet, maar als de velg aan elkaar zit met een "sleeve" of pennen ipv gelast veroorzaakt dit naar alle waarschijnlijkheid de onbalans. Niets om je druk over te maken.