Rohloff-naaf bij koud weer

[Charlie Skeen]

Vanochtend heb ik bij een temperatuur van rond het vriespunt een tocht gemaakt op mijn Rohloff-aangedreven Mi-tech. Ik heb vrijwel uitsluitend op de verharde weg gereden en het waaide nauwelijks, maar ik had moeite de versnelling die ik dan meestal rijd met een lekkere cadans rond te draaien. Voor mijn gevoel liep de fiets gewoon zwaarder dan anders. Hetzelfde gevoel heb ik wel vaker als ik die fiets gebruik bij lage temperaturen (< 3-4 graden). Op mijn andere fiets, met derailleur, heb ik dat niet. Ik vermoed dat de oorzaak is dat de olie in de naaf dikker wordt bij zulke lage temperaturen. Vroeger had Rohloff daarom aparte zomer- en winterolie, maar tegenwoordig hebben ze 1 olie voor het hele jaar.

Nu heb ik een paar vragen:
- Hebben andere Rohloff-gebruikers dezelfde ervaring?
- Weet iemand of de oude winterolie van Rohloff nog (ergens) verkrijgbaar is?
- Zou het helpen als ik minder olie in de naaf doe?

Even een toelichting bij de laatste vraag: in de naaf gaat 25ml olie, maar er schijnt maar 7ml nodig te zijn voor een goede smering. De rest is bedoeld om het geluid van de naaf te dempen las ik ergens. Volgens Rohloff kun je gerust een jaar fietsen zonder olie in de naaf zonder dat dat schade oplevert (als antwoord op de vraag of je mag doorfietsen als de naaf olie lekt). Ik kan het natuurlijk gewoon proberen, maar misschien heeft iemand dat al eens gedaan?

[Lars TB]

Je moet de mindere prestaties toch zoeken in de koude. Je lichaam komt minder lekker op temperatuur en dat is het grootste verschil in prestatie.

Dat ze geen winterolie meer hebben is omdat de huidige olie ook bij -20 nog prima presteert. Het zou dus vreemd zijn als jij dat verschil zou voelen. Hooguit zouden de afdichtingen iets minder soepel kunnen zijn en daardoor iets meer weerstand geven. Maar nu moet ik zeggen dat ik zelf dat verschil niet ervaar.

Het verschil met je derailleurfiets is voor mij niet te verklaren. In optimale toestand zou het prestatieverschil tussen beide systemen maximaal 2% zijn, wat zeker voelbaar is. Maar zodra je ketting iets vies is of iets scheef ligt, dan is het verschil te verwaarlozen.

[ThaSingleTrackMastah]

Mooi verhaal Lars, maar helaas voelt een naafversnelling altijd alsof je met een paar te zachte banden onderweg bent.
Ik herken het gevoel vd TS en dat is de reden waarom er geen naafversnellingwn meer in mijn schuur te vinden zijn.
Ook in mijn vriendenkring is iedereen tot die conclusie gekomen.

Wil je simpel, dan kies je singlespeed, wil je versnellingen zonder verlies, dan kies je voor een derailleur en smeer je je ketting.
De gulden middenweg is een hoax.

Riemen, Robloff, Pinion, Shimano en Sachs, allemaal in de categorie leuk geprobeerd, jammer maar helaas.
Dat Rohloff & Co anders beweren is logisch, ze gaan niet de kip met de gouden eieren slachten, dus wij van WC-eend adviseren WC-eend.
En de kopers geven niet graag toe dat er ook wat nadelen kleven aan de €1000 of €2000 die ze extra ( te veel) hebben uitgegeven.

[bongo]

Nou heb ik een Rohloff, alsook totaal niet de behoefte of zendingsdrang zoals hierboven om het evangelie meteen te verkondigen, maar ik wil wel TS melden dat ik zijn gevoel niet direct herken. Maar dat kan natuurlijk ook aan mij liggen.

[ThaSingleTrackMastah]

Misschien ben ik te gevoellig
En misschien heeft de TS een defecte Rohloff, of er is nog ouderwetse zomerolie in gegooid, of de TS is ook erg gevoellig.

[Lars TB]

Mooi verhaal Lars, maar helaas voelt een naafversnelling altijd alsof je met een paar te zachte banden onderweg bent.

Dat zeg ik, onder optimale omstandigheden kan er tot 2% verschil in zitten met een derailleursysteem. Dat is voelbaar. En vooral merkbaar bij de lichtste versnellingen, juist als je die energie het hardst nodig hebt. Het probleem als de boel vies wordt is dat een derailleursysteem makkelijk 5% minder efficiënt loopt. Maar meestal zijn de omstandigheden dan al dusdanig dat je niet merkt dat je veel energie in je aandrijving aan het stoppen bent.

Maar tussen warm en koud is mij nog nooit een verschil opgevallen. Sterker nog, juist met het oog op bovenstaande had ik bij blubberige toertochten juist het idee dat ik vloog ten opzichte van jongens waar ik vaker mee samen reed!

[Charlie Skeen]

helaas voelt een naafversnelling altijd alsof je met een paar te zachte banden onderweg bent.

Bij normale temperaturen ben ik het hier absoluut niet mee eens! Ik voel dan geen verschil met een derailleurfiets. Het duurt wel een tijdje voordat een nieuwe naaf zo soepel loopt, voor mijn gevoel wel 1500-2000km, maar nu loopt ie als een zonnetje.
Maar zoals gezegd: bij koud weer voelt het anders.

Ik heb zojuist nieuwe olie besteld (moet 1x per jaar gewisseld worden). Ik ga dan, voordat ik de olie wissel, eens meten hoe de viscositeit van de olie bij verschillende temperaturen is (bv bij 0 en bij 20 graden). Volgens Rohloff is de olie geschikt voor gebruik bij -15 tot +60 graden. Bij temperaturen onder de -10 adviseren ze de olie 1:1 te verdunnen met spoelolie (die wordt met de nieuwe olie meegeleverd en is bedoeld om de oude olie te verdunnen, zodat die gemakkelijker uit de naaf te verwijderen is).
Als ik meet dat de olie bij 0 graden al duidelijk dikker is ga ik de olie gewoon een beetje verdunnen met de spoelolie (bv 3:1). Dan verdun ik in het vervolg gewoon elk jaar voor de winter de olie een beetje en vervang de olie in het voorjaar door nieuwe olie.

Ik zal de resultaten van mijn meting hier melden. Meten = weten tenslotte!

[Lars TB]

Ik zal de resultaten van mijn meting hier melden. Meten = weten tenslotte!

[Ruben L]

Ik gebruik ook het hele jaar daar door Rohloff + riem op mijn woon-werkfiets, weer of geen weer.
Ook niet echt klachten, alleen bij heel nat weer heeft de gripshift te weinig grip, maar dat is dan ook alles

[Kapitein Iglo]

Dat laatste schijnt het laatste model shifter op te lossen. Maar dat is puur van horen zeggen.

[Joepie de]

TestKees heeft een test case gemaakt van naafversnellingen. De Nexus komt niet goed uit de bus maar over de Rohloff is TestKees wel tevreden. Ik sta niet in voor de juistheid en wetenschappelijkheid van de testen, maar ik wordt persoonlijk altijd vrolijk als ik TestKees zie en hoor beoordelen.

Testkees over de Nexus naafversnelling
TestKees' voors en tegens bij verschillende soorten versnellingen

[ThaSingleTrackMastah]

Testkees raadt schijfremmen af omdat ze altijd aanlopen.
Dan ben ik er al helemaal klaar mee.

[TenZNL]

Ik heb de indruk dat wij niet in de doelgroep van Testkees vallen

[Charlie Skeen]

De afgelopen dagen heb ik bij verschillende temperaturen wat metingen verricht.

Methode:
Een injectiespuit van 20ml heb ik gevuld met olie. Vervolgens heb ik de zuiger uit de spuit getrokken en de olie door een dikke injectienaald (14G = 2mm) uit de spuit laten stromen (vergelijkbaar met een trechter die leegloopt). Vervolgens heb ik gemeten hoe lang het duurde voordat het niveau van de olie was gezakt van 15 naar 10ml.
Dit heb ik gedaan bij verschillende temperaturen: 4, 9, 14 en 19 graden Celsius. Kouder dan 4 graden is het nog niet geweest de laatste dagen, dus een meting bij lagere temperatuur was nog niet mogelijk.
Als referentie heb naast de Rohloff-naafolie dezelfde metingen ook gedaan met water, Rohloff-spoelolie en 10W en 15W vorkolie (Motorex).
Wetenschappelijk gezien is er vast wel wat aan te merken op deze methode, maar het principe komt overeen met een van de erkende methoden om viscositeit van vloeistoffen te meten.

Resultaten:
Hieronder staan de resultaten in een grafiek.



Een paar dingen zijn duidelijk te zien:
- De Rohloff-naafolie wordt bij lagere temperaturen aanzienlijk dikker/trager. Vorkolie ook trouwens.
- Olie die bij kamertemperatuur (19 graden) dun is (spoelolie van Rohloff) blijft ook bij lagere temperaturen dun, terwijl bij de soorten die bij kamertemperatuur al wat dikker zijn, lage temperaturen de olie duidelijk nog dikker maken.
- Als je de grafiek extrapoleert naar een temperatuur van 0 graden Celsius zal de Rohloff-naafolie ongeveer 3x trager/dikker zijn dan bij 19 graden Celsius.

De vraag blijft natuurlijk: is dit verschil in dikte van de olie groot genoeg om het te merken tijdens het fietsen bij lage temperatuur? Ik denk van wel, maar misschien is er iemand die daar nog iets zinnigs over kan zeggen?

Mijn plan is om nu 1/4 van de naafolie te vervangen door spoelolie. Ik neem aan dat de grafiek dan ongeveer op 75% van het huidige niveau komt te liggen (is dat een juiste aanname? Ik ben geen deskundige). Dat zou betekenen dat het mengsel van naafolie en spoelolie dan bij 4 graden ongeveer dezelfde dikte zal hebben als de pure naafolie bij 10 graden. Bij 0 graden zou het ongeveer even dik zijn als de naafolie bij 5 graden. Dat is dik genoeg om nog goed te smeren en dun genoeg om soepel mee te fietsen.
Als in het voorjaar de temperaturen weer oplopen naar boven de 10-15 graden vervang ik dan de olie door nieuwe naafolie. Of ik in de praktijk verschil ga merken moet nog blijken, maar het kan geen kwaad om het te proberen.

[Real Epic '89]

Je hebt nu de viscositeit gemeten maar dit zegt niks over de kwaliteit van de olie en zijn bv. plakkende eigenschap onder belasting.

http://www.tribolex.nl/sae_j306.html" onclick="window.open(this.href);return false;

Ik vermoed dat het plakken juist hetgeen is wat jij voelt. Dat is ook het grote verschil tussen bv. gearbox en motor of vork olie.

O ja, Spoel olie kan de naaf olie additieven oplossen waardoor deze zijn werking verliest.